De nieuwe roman van Ivo Victoria, Billie & Seb, is allesbehalve een hap-snap-weg-feelgoodroman. Victoria’s vierde roman wordt samengevat met termen als ‘beklemmend’ (Hebban-lezers), ‘romantisch’ (Victoria zelf) en ‘vlijmscherp en ontroerend’ (Lebowski Publishers). Hebban sprak de auteur over oorlogje spelen, literatuur en verveling.
Billie & Seb verhaalt over de 17-jarige Seb (“jongens als Seb hebben rust en evenwicht nodig”) en zijn zielsverwant Billie, die na een val in coma is geraakt. Om Seb uit zijn isolement te halen, krijgt hij een airsoftgeweer van zijn ouders. Al zijn vrienden hebben er immers een.
Billie & Seb is net uit: al diverse Hebban-lezers hebben een speciaal vooruitexemplaar gelezen. Is de verschijning toch nog spannend, ook al is het je vierde boek?
‘De periode vlak voor de verschijning van een nieuw boek is vreselijk! Je moet maar wachten tot het boek uit is, dan komt het moment dat het verschijnt en iedereen er iets van gaat vinden. Op dat moment denk ik: waarom heb ik dit ook in godsnaam ook weer gedaan? Bij Billie & Seb was het dan ook grappig dat Hebban-lezers een vooruitexemplaar konden winnen, want ik ben toch nieuwsgierig naar de eerste reacties. Het is altijd moeilijk in te schatten hoe mensen je roman gaan lezen. Wat bij Billie & Seb opvalt, is dat Hebban-lezers het een beklemmend boek vinden. Ik kan me er wel iets bij voorstellen, maar voor mij is het helemaal geen beklemmend boek. Ik vind het een romantisch boek, het gaat heel erg over verlangen. Weer anderen vinden het een afstandelijk boek, maar dat snap ik niet zo goed.’
Is dat überhaupt een probleem, dat lezers iets vinden wat je niet begrijpt?
‘Sowieso maakt het niet uit als lezers iets anders vinden dan wat ik bedoeld heb. Voor mij is het allemaal vanzelfsprekend, omdat ik er zo lang in heb gezeten en er zo lang over heb nagedacht. Terwijl lezers vooraf geen kennis hebben en er vast niet eens een boodschap aan hebben hoe een boek tot stand is gekomen. Voor hen telt alleen het eindresultaat. Maar ik vind ook dat je wat van de lezer mag verwachten. Er zijn al genoeg boeken die weinig vergen van lezers, boeken die niks meer zijn dan vertier. Onze wereld is sowieso vol van makkelijk vertier, dus ik vind dat ik van de lezer mag verlangen dat ze een boek met aandacht lezen. Ik lees zelf tenminste liever boeken die me uitdagen. Zo’n hap-snap-weg-feelgoodroman is toch een beetje als een hamburger van de McDonald’s: lekker op het moment zelf, maar tien minuten later heb je alweer honger.’
Wat verlang je zelf dan van een goed boek?
‘Ik vind dat literatuur moet uitdagen. Het moet mensen aan het denken zetten en er moet genoeg ruimte zijn voor lezers om het verhaal zelf in hun hoofd te maken. Een boek waarin alles wordt uitgelegd geeft mij weinig voldoening. Ik denk ook niet dat literatuur bedoeld is om oplossingen te bieden, maar juist om vragen te stellen, om vragen uit te vergroten, op zoek te gaan naar twijfels en onzekerheden. Een goed boek is altijd een beetje een onderzoek naar een vraag die je jezelf stelt. Het is voor mij ook geen vereiste dat aan het eind alle touwtjes aan elkaar geknoopt worden. Zelf schrijf ik in eerste plaats vanuit de vragen die ik mezelf stel, om iets te onderzoeken, omdat iets me opvalt, of omdat ik een aantal dingen zie die verband met elkaar lijken te verhouden. Dingen waarvan ik me afvraag wat het zegt over ons als mensen: hoe kan ik hier een verhaal over vertellen dat misschien iets blootlegt?’