Een nieuwe soort ontdekken: het is de ultieme droom van iedere jonge bioloog. Roderick Bouman (27) ontdekte – samen met twee collega’s – een nieuwe metaalwinnende plant. Ze doopten haar de Phyllanthus rufuschaneyi. Ondertussen rondt hij zijn promotie op de evolutie van het geslacht Phyllanthusaf, waarbij hij het DNA, de mutaties en verspreiding van de honderden soorten in kaart probeert te brengen.
Wie bij de ontdekking van een nieuwe plantensoort een bioloog voor zich ziet die met Vonkiaans enthousiasme als een Tarzan door de jungle slingert, moet dat romantische beeld toch iets bijstellen. De meeste nieuwe plantensoorten worden namelijk achteraf ontdekt in het lab en het herbarium, waar onderzoekers de morfologische kenmerken van – veelal gedroogde – soorten minutieus proberen te beschrijven. Pas wanneer bij een vooralsnog onbeschreven plant kenmerken worden ontdekt die nog niet in de boeken staan, dan mag de onderzoeker zich auteur van een soort noemen.
Toch ging het bij de Phyllanthus rufuschaneyi, de nieuwe soort die vorige zomer werd gepresenteerd, net even anders. ‘Antony van der Ent, die onderzoek doet naar agrominingaan de Universiteit van Queensland in Australië, stuurde me een specimen uit Borneo met het verzoek er een naam aan te geven’, vertelt Roderick Bouman, de enige promovendus in de Leidse Hortus botanicus. ‘Hij werkte er al jaren mee, onder een willekeurige werktitel. Na het specimen te hebben vergeleken met andere soorten, bleek het onbekend te zijn en waarschijnlijk nieuw voor de wetenschap. Deze had bepaalde kenmerken in de bloemen die niet overeenkwamen met eerdere beschrijvingen van bestaande soorten.’